The TDI clean diesel family is een leugen. “Eén van de Europese schandalen die na de FIFA en de Deutsche Bank ook door de Amerikaanse alertheid aan het licht zijn gekomen.” Zo klinkt het in het zeer degelijk en grondig artikel van Piet De Moor in Knack nr.40 van 30 september 2015. De gigantische fraude kon gebeuren onder het (schrik)bewind van Martin Winterkorn, die er prat op ging dat hij op de hoogte was van het kleinste schroefje. Hij stortte de VW-groep in de afgrond. Cijfers bevestigen dat.
U kent ongetwijfeld al enkele cijfers en het blijft hallucinant als je ze op een rij zet: de beursval van de VW-groep: vandaag 60 % minder waard dan zes maand geleden. Meer dan 30 miljard wég. Voorlopig. 40 Keer meer Nox-gas-uitstoot op de weg dan in het labo. 40 keer meer. Slimme software. In 2014 investeerde VW 13 miljard euro in onderzoek, een deel daarvan om motoren zuiniger te maken. 11 miljoen auto’s met sjoemelsofware. Cijfers zeggen iets. Bedrijfscultuur zegt meer.
Matthias Müller, ex-gereedschapsmaker en nieuwe topman VW
Wat heeft dat met de bedrijfscultuur te maken? Alles. Hoe is het te verklaren dat er zoveel mensen op de hoogte moeten zijn geweest, zovelen die dit mee ontwikkeld en geproduceerd hebben, zonder dit tegen te spreken binnenskamers of zonder naar buiten te brengen? Volgens het weekblad ‘Der Spiegel’ leidde Winterkorn het concern “als een dictator, van bovenaf, bazig en genadeloos.” Deze mentaliteit zat ingebakken in het topmanagement en infecteerde alle andere lagen van het management, zodat er geen enkele van de 40.000 onderzoekers bij VW zijn mond durfde open te doen. Intimidatie van eigen medewerkers en gebrek aan inlevingsvermogen over het verschil in cultuur in de U.S. zou de stijl van leidinggevenden typeren bij VW. Bedrijfscultuur van hoogmoed, arrogantie, top-down hiërarchie en duidelijk geen transparantie. Wereldwijd werken 600.000 mensen voor de groep. Werkten. Intussen zijn er na Winterkorn zelf (met een handdruk van 28 miljoen euro omdat hij de eer aan zichzelf heeft gehouden. Koen Meulenaere in ‘de Tijd’: ‘welke eer?’) nog een aantal managers de deur uit. De deur uit gestuurd of gevlucht, we weten het niet. Het begin van de implosie? De verantwoordelijken voor het débacle gaan er uit, de opvolgers mogen puin ruimen.
De opvolger aan de top is Matthias Müller. Benieuwd hoe de man het zal aanpakken. Zijn eerste reactie: opnieuw vertrouwen herstellen en verdienen bij de klanten en bij de medewerkers. De basis van een sterk bedrijf, een sterk team is vertrouwen. Dat weet iedere manager, iedere coach en trainer. Het omzetten naar de praktijk is een ander paar mouwen. En toch is het de basis voor een gezonde samenwerking. Op alle niveau’s. Het is niet te berekenen hoeveel miljard VW de komende maanden en jaren zal verliezen, hoeveel mensen het zal ontslaan, hoeveel dealers er zullen afhaken, hoeveel kopers zullen afhaken, hoeveel andere merken markt zullen verliezen in het dieselsegment. Het is niet te voorspellen noch te berekenen.
Het wordt een oefening in constructief denken bij de autoconstructeur. Een crisis is een uitdaging. Müller zal meteen de Augiasstal mogen uitmesten. Men zal het people management op niveau van 2015 moeten brengen: minder directieve en dominante managers, meer zelf organiserende teams, die meer verantwoordelijkheid nemen en open communicatie durven, mogen, aangaan met iedereen in de groep. Vertrouwen heropbouwen.
De strategie die gevolgd werd om de nummer één in de wereld te worden op gebied van volume (productie) leidde tot verregaande fraude. Het is een geschikt moment om te veranderen van strategie en voortaan uit te blinken in veilige, écht milieuvriendelijke en performante auto’s. Want prestaties doen er nog steeds toe in de autowereld. Tesla droogt inmiddels Porche af in prestatie, prijs, veiligheid, en milieuvriendelijkheid. Tesla is Amerikaans en elektrisch. Detail of niet, het zijn net de Amerikanen die de Duitse schurkenstreken ontmaskerden (zoals ook bij de de FIFA gebeurde). VW kon die les in nederigheid wel gebruiken. Een uiterst dure les, maar des te intenser. Benieuwd of de immense tanker VW deze koerswijziging naar een nieuwe bedrijfscultuur op tijd kan realiseren. Dat wordt de echte uitdaging voor Matthias Müller – ° 1953, van origine een DDR-kind, onderaan de hiërarchische ladder als gereedschapsmaker begonnen bij Audi, dan universiteitsdiploma gehaald in IT en meteen IT-manager geworden bij Audi, en zo opgeklommen tot baas van Porche. Vandaag leidt hij de hele VW-groep. Hij is een generatiegenoot van Gerd Müller – ° 1948, de Beierse ‘Bomber’ en wondervoetballer die jarenlang bleef scoren voor Bayern München en voor de ‘Manschaft’. De meest legendarische spits van Duitsland. De Müllers zijn doorzetters en winners. Vandaag is de vergelijking tussen een topvoetballer en een topmanager al meermaals gemaakt. Talent is een basisvoorwaarde. Focus, doorzetting, mentale (veer)kracht, authenticiteit en enthousiasme zijn de elementen die het verschil maken. Hoogmoed, achterbaksheid en dictatuur: zowel bij de FIFA als bij VW tekenend voor de oude bedrijfscultuur. Voetbal en bedrijfsleven… in Wolfsburg weten ze er alles van.
VW staat voor de grootste uitdaging uit zijn bestaan. Sinds 1937. Wordt vervolgd en gevolgd. Vertrouwen, transparantie, performantie: succes Matthias Müller!
Info over Gerd Müller op https://nl.wikipedia.org/wiki/Gerd_Müller